Renesse trapt af met de eerste straô van het jaar
Het straôrieen, dat strandrijden betekent, is ontstaan halverwege de negentiende eeuw als lentevoorfeest. Op acht dorpen op Schouwen werden de paarden in aanloop naar pasen van stal gehaald om de voeten te wassen in het zoute water op het strand. De gedachte hier achter was dat de dagen weer langer werden, de paarden konden dus weer van stal om het land te bewerken en daarom werd met het genezende zoute water de 'kwade geesten' (mok, rasp en andere beenaandoeningen) verjaagd en er werd tevens om een goed zaaiseizoen verzocht.
Voorheen waren het voornamelijk de boerenjonkers die met de Zeeuwse werkpaarden naar het strand gingen. Hiervoor werden de paarden gevlochten en versiert met een vroege lentebloem. Vanaf de jaren dertig van de twintigste eeuw droegen de mannen een witte broek, hoge zwarte schoenen, een zwarte jas en een zwarte pet of hoed. Vrouwen mochten in het begin nog niet meedoen en er werd zonder zadel gereden. Voorop reden de ervaren mannen en achteraan de nieuwelingen. Oorspronkelijk werd het straôfeest in alle dorpen gehouden op de maandag voor het vasten, vrijwel het hele dorp had op deze dag vrij. Voorheen hadden ook de dorpen Elkerzee, Brouwershaven, Dreischor en Moriaanshoofd een straôfeest. Toen de tractoren in opmars kwamen, werden de werkpaarden verruild en stierf het folklorefeest haast uit. Op haar diepste punt waren er slecht vijf paarden die meededen. Enkele liefhebbers hebben er toen alles aangedaan om het feest weer op de kaart te krijgen. Zo is onder andere het feest van een maandag naar een zaterdag verschoven. Ver buiten Schouwen is het feest nu bekend en doen er vanuit alle omstreken paarden mee. Jaarlijks lopen er tot wel 150 paarden per stoet mee. De werkpaarden zijn vervangen door een mengelmoes van koudbloedpony's en warmbloeden. Wie een glimp op wil vangen van hoe het vroeger was, komt in Noordwelle het meest aan zijn trekken. Dit kleine dorp heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld als dorp waaraan de meeste werkpaarden en koudbloedpony's meedoen, waarbij ook de tradionele kleding nog wordt gewaardeerd.
Joy van Bokker amj is versierd en klaar voor vertrek
Wat in bijna elk dorp wel hetzelfde is zijn de stroosels (een soort kruidenkoek) die gekocht kunnen worden en de warme chocomel die aan de ruiters wordt verstrekt. Vrijwel elke stoet wordt binnengehaald met de lokale muziekvereniging, die de stoet begeleidt naar de ring.
Na het straôrieen is er in de meeste dorpen, behalve in Burgh-Haamstede, ook het tradiotionele ringsteken.
Na dit alles is het feest nog niet voorbij. Nadat de paarden goed verzorgd weer op stal staan, is er veelal live muziek in één van de lokale café's en wordt bekend gemaakt wiens paard het mooist versierd was en wie de beste ringsteker was.
Zoals al vermeld, is Renesse het eerste dorp waar het straôfeest is gehouden. Vanaf manege Grol vertrok de stoet, onder een warm winterzonnetje, van ruim 50 paarden omstreeks 11.00 uur. Om 11.15 uur waren zij bij de strandovergang bij de Jan van Renesseweg. Aldaar hadden ruim honderd belangstellenden zich verzameld om de dominee en de paarden het water in te zien gaan. Het mooist versierde paard was de Fries Baukje van Marjon Kocks. De winnares bij het ringrijden 's middags werd Betty Steur.
Bokker amj en Buitenzorg reden mee in de straô van Renesse en zij hebben voor jullie onderstaand verslag geschreven.
Bokkers Buitenzorg en amj op de ring in Burgh-Haamstede
Dit was de dag dat wij (Buitenzorg (Esther) en amj (Emmely)) de straô in Renesse zouden gaan rijden. De straô is een oude traditie op Schouwen-Duiveland, een van de Zeeuwse eilanden. Na een lange winter op stal te hebben gestaan, moesten de benen van de werkpaarden worden 'gewassen' in de zee. Er zijn zes dorpen die een eigen straô-rit hebben. Acht weken voor pasen bijt Renesse het spits af. En in 2009 was dat dus 14 februari.
Voor Emmely de zevende keer dat ze de straô in Renesse mee zou rijden, echter de eerste keer op en met haar eigen pony Joy en voor Esther was het meedoen helemaal de eerste keer. Gelukkig had Emmely van al die jaren straô rijden de pompoenen bewaard, zodoende kon Esther ook Nick versieren zonder zelf pompoenen hoeven te maken!
Aangekomen in Renesse hebben we de paarden versierd en opgezadeld. Tegen 11 uur vertrokken we richting het strand voor het schoonwassen van de voeten, voorgegaan door de dominee. In totaal reden er ongeveer 60 combinaties mee.
Toen de dominee zijn voeten had gewassen was het de buurt aan de paarden. Alle paarden liepen vervolgens het water in. Het was, mede dankzij het goede weer, ontzettend druk op het strand. Er waren veel bekenden en familie van de strao-rie'ers aanwezig en er waren ook veel toeristen.
Daarna gingen we verder in draf naar de volgende strandovergang. Daar splitste de groep zich op. Degenen die kozen voor de korte route (zonder galop) verlieten het strand en de anderen gingen verder. Toen het sein werd gegeven dat er gegaloppeerd mocht worden, kozen wij er ook voor om een galopje te proberen. En dat was geweldig om te doen. De paardjes gedroegen zich voorbeeldig en na een lekker galopje verzamelde de groep zich weer bij elkaar.
We zijn de strandop(af-)gang bij Burgh Haamstede afgegaan, om vervolgens iets verderop even te pauzeren met warme chocolademelk met of zonder rum..
Via de polders en het dorp naar Burgh Haamstede waar we op de ring nogmaals een pauze hadden.
Bokker Buitenzorg met Nick tijdens het ringsteken
Daar aangekomen kwam van de andere kant de fanfare aangelopen, met daarachter een flink aantal boerenkarren volgeladen met kinders. De bedoeling was om met zijn allen naar het verzamelpunt te gaan en vanaf daar eerst de fanfare, dan de wagens en dan onze stoet Renesse weer binnen te trekken. Was heel imposant om te zien! En nog meer om mee te maken!
Nadat de hele stoet zichzelf aan Renesse had laten zien, verzamelden we bij de kerk alwaar het ringsteken zou aanvangen!
Per beurt heb je bij het ringsteken vier keer een kans om de ring te steken. Iedere deelnemer heeft twee beurten.
Na Esther even een snelle uitleg over de regels te hebben gegeven, was het al snel de beurt aan Emmely met Joy. Het ging boven verwachting goed, Joy vond het niet eng, en er werden drie van de vier ringen gestoken. Daarna was het de beurt aan Esther met Nick en ook Nick was nergens bang voor. Esther stak één ring. Bij de volgende beurt had Emmely er twee en Esther er ook twee. Helaas dus geen prijs voor ons.
Daarna was het alweer voorbij. Weer aangekomen op de manege de paardjes weer op de trailer gezet en na nog wat gedronken te hebben, was het alweer tijd om naar huis te gaan.
Het was een superleuke maar ook een vermoeiende dag! Het leuke aan de strao: de sfeer, de versieringen, de vele soorten paarden, de knollen... Op naar 2010!"
Je kunt hier een filmpje bekijken.
Doe jij mee met één van de andere straô's en lijkt het je leuk om een verslag te schrijven?
Neem dan contact op met de Nieuwsredactie.