
foto: Kit Houghton / FEI
'Wanneer je eventing als sport wilt beoefenen, dan is er een kans dat je zult sterven.'
Een paard weegt gemiddeld rond de 500 kilogram. Wanneer zo'n zwaar dier op je voet stapt doet het gigantisch veel pijn en kun je zelfs een paar tenen of je hiel breken.
Wanneer een paard naar een kant valt terwijl je erop zit en je been eronder komt, dan mag je van geluk spreken wanneer je er zonder zware blessures vanaf komt.
Wanneer je paard een solide/vaste cross-country hindernis verkeerd beoordeelt, waardoor jij als eerste over de hindernis vliegt en het paard er met een koprol achteraan komt, dan mag je hopen dat je er niet onder terecht komt tijdens de landing. Wanneer dit toch gebeurt, dan is de kans groot dat je het niet meer kunt navertellen.
Tussen 1997 en vandaag (december 2008) zijn er minstens zevenendertig eventingruiters overleden ten gevolge van verwondingen opgelopen tijdens het springen van een cross-country parcours op nationaal, internationaal of Ponyclub-nivo.
Deze zevenendertig fatale gevallen komen op ieder nivo van deze sport voor en over de hele wereld. Veertien sterfgevallen deden zich voor in Engeland en acht in Amerika.
Recentelijk stierf een jong meisje nadat zij samen met haar paard een koprol maakte tijdens een Ponyclub evenement in Engeland, afgelopen oktober. Een Amerikaanse amazone kwam in 2006 ten val en stierf in september van dit jaar aan de complicaties. Een Ierse eventingruiter stierf in augustus 2008 nadat hij twee weken eerder tijdens een cross ten val kwam.
Het is een feit dat minstens vijfentwintig van deze zevenendertig sterfgevallen kwamen door een koprol van de ruiter van het paard af. In 2007 kwamen er zestien mensen om het leven, waarvan elf doordat zij onder het paard terecht kwamen na de val.
Zitten en overleven
In 1999 stierven binnen 4 maanden vijf eventingruiters in Engeland, waarvan vier door een koprol van het paard over de ruiter heen. De eventingwereld stond op zijn kop. De FEI reageerde onmiddellijk door een comitee op te richten welke zou onderzoeken wat de grootste risico's van deze sport zouden zijn.
De bevindingen van het comitee vertelden wat iedereen eigenlijk allang wist: het verkleinen van de kans dat een paard valt is de beste manier om de risico's voor ruiters te verkleinen.
Het comitee adviseerde een aantal onmiddellijke aanpassingen in het reglement, en dan met name de regels over hoe een ruiter op een hindernis zou moeten aanrijden wanneer een paard al een weigering heeft gemaakt. De ontwerpen en contructies van verschillende hindernissen werden eveneens aangepakt in de hoop dat de kans op een koprol van het paard zou worden geminimaliseerd. Ook begon de FEI data van de nationale federaties te verzamelen met betrekking tot paard- en ruitervallen op FEI competitie nivo.
Donkere tijden
In 1999 overleden er toch nog zoveel ruiters dat de Olympische status van de eventingsport werd bedreigd. Het internationale Olympisch comitee stond onder grote druk van landen welke de paardensport niet internationaal beoefenen en de ruitersport als een elite- en exclusieve sport zien, en sommeerde de FEI om te sport veiliger te maken en eveneens televisie-vriendelijk. De FEI moest hierdoor een aantal dingen aanpassen en zo gebeurde het dat eventing op het laatste ogenblik toch nog een Olympische sport bleef. Dit ging echter wel ten koste van onder andere de steeple-chase onderdelen, wat door velen als een spannend onderdeel werd gezien. Sommige die-hard supporters van deze tak van sport claimen dat het bannen van de steeple-chase juist meer risico's met zich mee bracht voor de paarden, omdat de paarden in de steeple-chase op zouden kunnen warmen voor de zwaarste fase: de cross-country.
Na het horrorjaar van 1999 kwamen er uiteraard nog meer sterfgevallen voor, maar niet meer zoveel als eigenlijk werd verwacht. Maar de laatste drie jaar lijkt het helaas weer flink raak.
Er zijn tot dusver achttien ruiters overleden tijdens een cross-country sinds het begin van 2006, inclusief een zwaar geval tijdens de Asian Games, wat ook werd opgenomen op video en nog steeds te zien is op het internet.
In 2007 stierven er negen ruiters, alhoewel dit er misschien elf zouden moeten zijn omdat er twee sterfgevallen niet werden bevestigd.
Tot dusver zijn er in 2008 vijf ruiters overleden tijdens wedstrijden.
Maar niet alleen ruiters gingen dood. Ook het hoge aantal sterfgevallen bij eventingpaarden de afgelopen jaren is zeer alarmerend. Hier is echter moeilijk informatie over te vinden omdat sterfgevallen van paarden in het verleden niet werden bijgehouden.
Sinds het begin van 2007 zijn er echter al zeker negentien eventingpaarden omgekomen.
De risico's in kaart brengen
Het lijkt er op dat -ondanks de verbeteringen van de hindernisontwerpen, parcoursontwerpen en zeer grote betrokkenheid van het paardensportpubliek, paarden nog steeds over hekken worden gekatapulteerd en/of op hun gevallen ruiters landen.
In Australie heeft men recentelijk een vijf jaar durende studie afgesloten waarbij men informatie verzamelde over verwondingen bij paard- en ruiter door een valpartij tijdens een cross-country.
Er werden 271 valpartijen door paarden gedocumenteerd, waarvan 57 keer een paard een koprol maakte bij de landing. Dit is dus 1 op de 5 keer.
Dit werd alarmerend hoog bevonden, temeer omdat bij ieder evenement een paardenval in het scoresysteem wordt afgedaan als "Eliminated" en de val dus als het ware verborgen blijft voor onderzoekers omdat de data verder niet meer te achterhalen is.
Recentelijk is een ruiterval zichtbaar in de resultaten wanneer een ruiter het parcours mag vervolgen. Dit is te volgen omdat hun penaltyscore zal eindigen op een '5'. (65 voor een val, 85 voor een weigering en een val, 105 voor twee weigeringen en een val, 125 voor twee weigeringen op dezelfde hindernis en een val).
Wanneer een ruiter een valpartij oplief en dan besloot op te geven, of twee keer van zijn paard afviel en uitgesloten werd, of een val kreeg en uitgesloten werd voor een andere reden, dan verdween deze informatie echter weer uit de resultaten. Omdat ruiters om verschillende redenen kunnen worden uitgesloten is de status 'Eliminated' in de resultaten veel te generaliserend en dus onbruikbaar voor bij onderzoeken.
Scores in beeld
Deze situatie is nu echter veranderd door nieuwe regels, aangesteld door de FEI vlak voor de Olympische Spelen van Beijing in augustus 2008. De nieuwe regels betekenen dat wanneer een ruiter een hindernis probeert te springen en hierbij ten val komt, automatisch zal worden uitgesloten en dus uit de resultaten zal verdwijnen.
De paardensportorganisatie van Australie (EFA) heeft de FEI verzocht een aantal simpele aanpassingen in te voeren om het aflezen van valpartijen nog makkelijker te maken. Hierdoor zouden de meeste valpartijen zichtbaar worden in de uiteindelijke resultaten.
Hieronder vind je het voorstel:

De FEI heeft slechts milde interesse en het lijkt erop dat er voorlopig nog geen veranderingen zullen komen in het bijhouden van de resultaten.
Eventing wordt al jaren als een riskante sport gezien. Een studie wees uit dat het risico op een sterfgeval bij eventing groter is dan bij motorracen, gebaseerd op het aantal uren deelname. Een andere studie claimt dat het aantal sterfgevallen bij eventing groter is dan bij football, boksen en motorracen samen.
De Australische studie liet eveneens zien dat ruiters gemiddeld een val maken op iedere 10.000 hindernissen. In de praktijk zou dit betekenen dat tijdens een gemiddeld eendaags evenement met ongeveer 200 deelnemers, de ruiters samen ongeveer 5000 hindernissen springen (25 hindernissen per ronde). Er zouden dan gemiddeld zes ruiters ten val komen, waarvan een of twee gewond zouden kunnen raken.
Ruiters die voor deze studie een enquete moesten invullen, waren het overigens niet eens over de definitie van een echte val. Volgens hen is het namelijk geen val wanneer je niet gewond bent geraakt.
De toekomst voor eventing
Recente foto's en video's op het internet geven de impressie dat er niet veel veranderd is sinds 2000, tenminste niet voor de paarden. Nog niet zolang geleden stierf het Britse paard Call Again Cavalier tijdens een experimenteel concours op Express Eventing. Het format zou aantrekkelijk zijn voor televisiekijkers omdat het een indoorparours was en slechts een paar uur duurde.
De winnaar van het concours ,Oliver Townend, sprak nog: "Ik wist dat ik snel kon gaan, maar ik wist niet dat ik zo snel kon rijden als nu!".
Men zou zich kunnen afvragen of er op dit moment wel zo'n snelle versie van deze sport moet worden geintroduceerd.
De paardensportbonden -en zeker ook de deelnemers- zouden moeten bevestigen dat deze sport risico's bevat, dat het mogelijk is om deze risico's te beperken, en alhoewel de kans op een verwonding misschien laag lijkt, de kans op een dodelijk ongeval voor paard en ruiter groot kan zijn.
Het is goed om te zien dat de FEI de gevaren van eventing serieus neemt en ruiters, officials en coaches betrekt bij het zoeken naar mogelijke oplossingen om de risico's te beperken.
Eventing is een sport waarbij kansen en pech een grote rol spelen, hoeveel moeite men ook doet om een concours veilig en zonder ongevallen te laten verlopen. Maar misschien is het tijd om de feiten eindelijk eens uit te spreken, iets wat men allang weet maar niet hardop durft te zeggen:
Wanneer je eventing als sport wilt beoefenen, dan is er een kans dat je zult sterven.
Klik hier voor foto's.